Dinozaury
giganci przeszłości
Dinozaury żyły na ziemi miliony lat temu. Setki milionów lat temu. Te niesamowite gady zawładnęły naszą wyobraźnią od kiedy sir Richard Owen, paleontolog, odkopał skamieniałe kości ogromnych istot i nie znał ich nazwy. Więc nazwał je od greckiego słowa oznaczającego okropną jaszczurkę czyli dinozaur.
Miliony lat temu, na długo zanim ludzie zaczęli chodzić po Ziemi, rządziły nią niesamowite stworzenia zwane dinozaurami. Te niesamowite zwierzęta żyły w erze mezozoicznej, która dzieli się na trzy okresy: trias, jura i kreda. To okres od 250 do 65 milionów lat temu. Niektóre dinozaury były tak małe jak kurczaki, podczas gdy inne były wysokie jak czteropiętrowy blok! Odkryjmy ekscytujący świat dinozaurów!
Czym były dinozaury?
Dinozaury były gadami, tak jak dzisiejsze jaszczurki i węże, ale były o wiele większe i potężniejsze. Żyły na lądzie, w przeciwieństwie do swoich latających kuzynów, pterozaurów lub pływających gadów, takich jak plezjozaury. Dinozaury wykształciły różne kształty i rozmiary, chodziły na czterech lub dwóch nogach. Niektóre były roślinożerne, podczas gdy inne były zaciekłymi mięsożercami z ostrymi zębami i pazurami.
Jednym z najsłynniejszych dinozaurów jest Tyrannosaurus rex, znany również jako T-REX. Był to ogromny drapieżnik, który mógł osiągnąć długość 13 metrów! T. rex miał gigantyczną głowę, maleńkie ramiona i silne nogi. Długi, masywny ogon stanowił przeciwwagę do ciężkiej głowy i tułowia.
Dinozaury takie jak Brachiosaurus były spokojnymi roślinożercami. Brachiosaurus miał długą szyję i uwielbiał chrupać liście wysoko na drzewach. Ten łagodny olbrzym mógł urosnąć do wysokości czteropiętrowego budynku!
Jak żyły dinozaury?
Dinozaury żyły na całym świecie w różnych typach środowisk, takich jak lasy, pustynie, a nawet bagna. Niektóre dinozaury podróżowały w stadach, podczas gdy inne były samotnikami. Dinozaury składały jaja, tak jak dzisiejsze ptaki. Niektórzy naukowcy uważają, że ptaki są współczesnymi krewnymi dinozaurów!
Dinozaury również poruszały się w różny sposób. Niektóre, jak Triceratops, chodziły na czworakach, podczas gdy inne, jak Velociraptor, biegały szybko na dwóch nogach. Wiele roślinożernych dinozaurów miało specjalne cechy chroniące je przed drapieżnikami. Na przykład Stegosaurus miał rząd ostrych, kostnych płyt wzdłuż grzbietu i kolczasty ogon, aby bronić się przed mięsożercami.
Skąd wiemy o dinozaurach?
Dinozaury żyły miliony lat temu, więc skąd wiemy o nich tak wiele? Odpowiedź brzmi: ze skamieniałości! Skamieniałości to pozostałości roślin i zwierząt, które zachowały się do dzisiejszych czasów. Paleontolodzy, naukowcy badający skamieniałości, wykopują je i próbują poskładać w całość, aby dowiedzieć się jak wyglądały wymarłe gatunki zwierząt i jak żyły.
Czasami paleontolodzy znajdują całe szkielety dinozaurów, ale innym razem mogą znaleźć tylko pojedynczą kość lub odcisk stopy. Te wskazówki pomagają naukowcom zrozumieć, jak duży był dinozaur, jak szybko mógł biegać i czym się żywił.
Co się stało z dinozaurami?
Około 66 milionów lat temu wydarzyło się coś tajemniczego, co spowodowało wyginięcie większości dinozaurów. Wielu naukowców uważa, że w Ziemię uderzyła gigantyczna asteroida, powodując ogromne pożary, chmury pyłu, co zmieniło klimat. To wydarzenie bardzo utrudniło przetrwanie dinozaurom. Jednak niektóre małe dinozaury mogły ewoluować w ptaki, które widzimy dzisiaj! Więc następnym razem, gdy zobaczysz ptaka lecącego na niebie, pamiętaj — to może być po prostu malutki, współczesny dinozaur.
Chociaż tych ogromnych gadów już nie ma, możemy wiele dowiedzieć się o ich niesamowitym świecie, studiując skamieliny i odwiedzając muzea. Dinozaury nadal pobudzają naszą wyobraźnię i są inspiracją dla autorów książek, twórców filmowych czy producentów gier.